Naruszenie miru domowego – co to jest, kiedy zachodzi i co grozi za złamanie art. 193 KK?

Mir domowy to pojęcie, które pojawia się zarówno w języku potocznym, jak i w przepisach prawa karnego. Oznacza ono prawo do spokoju i niezakłóconego korzystania zajmowanego przez siebie mieszkania, domu, lokalu czy ogrodzonego terenu. W praktyce naruszenie miru domowego jest poważnym przestępstwem przeciwko wolności jednostki, a kodeks karny przewiduje za nie surowe konsekwencje.

Kiedy zatem możemy mówić o złamaniu prawa i jakie kary grożą za tego rodzaju zachowania? O zakłócaniu miru domowego mówimy w poniższym artykule.

Naruszenie miru domowego – co mówi art. 193 kodeksu karnego?

Zasady odpowiedzialności za naruszenie miru domowego zostały uregulowane w art. 193 Kodeksu karnego. Przepis ten wskazuje, że „Kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca tego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

W praktyce oznacza to, że naruszeniem miru domowego może być zarówno nieuprawnione wejście do lokalu, jak i odmowa jego opuszczenia po wyraźnym wezwaniu przez osobę uprawnioną. Przepis ten chroni prawo jednostki do prywatności i spokojnego korzystania z zajmowanego miejsca, niezależnie od tego, czy jest właścicielem, czy tylko najemcą, dzierżawcą czy tylko lokatorem.

Co to jest mir domowy? Definicja i przykłady zakłócenia

Pod pojęciem miru domowego rozumie się nienaruszalne prawo do swobodnego i spokojnego korzystania z własnego mieszkania, domu, lokalu, pomieszczenia lub ogrodzonego terenu, a także biura czy innego lokalu użytkowanego przez określoną osobę. Istotą tego prawa jest zapewnienie prywatności oraz ochrony przed nieuprawnioną ingerencją osób trzecich.

Do najczęstszych przykładów zakłócenia miru domowego należą:

• wtargnięcie do mieszkania bez zgody lokatora – sytuacja, w której osoba wchodzi do cudzego lokalu wbrew woli gospodarza, np. nieproszeni goście lub były partner bez prawa do przebywania w danym miejscu,
• odmowa opuszczenia lokalu – przypadek, gdy ktoś mimo wyraźnego żądania osoby uprawnionej do przebywania w danym mieszkaniu, domu czy biurze nie chce opuścić tego miejsca,
• wejście na ogrodzony teren – może to być wdarcie się na prywatną posesję, działkę lub do ogrodu, nawet bez zamiaru wejścia do samego budynku,
• uporczywe zakłócanie posiadania – rozumiemy przez to działania uniemożliwiające korzystanie z lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem, np. ciągłe wkraczanie, naruszanie prywatności.

Przykłady te pokazują, że mir domowy obejmuje nie tylko przestrzeń mieszkalną w wąskim znaczeniu, ale także każdą przestrzeń prywatną faktycznie użytkowaną przez daną osobę. Ochrona tego prawa ma zapewnić każdemu możliwość życia w poczuciu bezpieczeństwa i poszanowania prywatności.

Zakłócanie miru domowego w bloku – kiedy można mówić o przestępstwie?

W praktyce często pojawia się pytanie, czy zakłócanie spokoju sąsiadów w budynku wielorodzinnym również stanowi naruszenie miru domowego? Głośne imprezy, uciążliwe zachowania czy wchodzenie do cudzego mieszkania bez zgody lokatora jednak nie mogą być zakwalifikowane jako naruszenie art. 193 kodeksu karnego, lecz jako naruszenie art. 51 Kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym ten, kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności.

O naruszeniu miru domowego możemy mówić dopiero wtedy, gdy dochodzi do wtargnięcia do lokalu lub odmowy jego opuszczenia, a więc do sytuacji naruszającej prawo lokatora do niezakłóconego korzystania z zajmowanego mieszkania.

Co grozi za naruszenie miru domowego? Kara i możliwe odszkodowanie

Co grozi za naruszenie miru domowego? Przewidziane są różne sankcje. Zgodnie z art. 193 kodeksu karnego, sprawcy grozi:

• grzywna, której wysokość zależy od sytuacji finansowej sprawcy i okoliczności czynu,
• kara ograniczenia wolności, polegająca m.in. na obowiązku wykonywania prac społecznych lub potrąceniu części wynagrodzenia za pracę,
• kara pozbawienia wolności do roku, w przypadkach, gdy czyn miał szczególnie rażący lub uporczywy charakter.

Oprócz sankcji karnych, pokrzywdzony ma prawo domagać się ochrony na drodze cywilnej. Może wystąpić z roszczeniem o odszkodowanie za naruszenie miru domowego, jeśli w wyniku naruszenia poniósł stratę materialną (np. zniszczenie mienia), a także o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, jeśli naruszono jego poczucie bezpieczeństwa i prywatności. W praktyce sądy coraz częściej przyznają zadośćuczynienia w sprawach związanych z naruszeniem miru domowego, uznając, że prywatność i poczucie bezpieczeństwa są dobrami szczególnie chronionymi.

Naruszenie miru domowego to przestępstwo, które dotyka jednej z najbardziej podstawowych sfer życia – prawa do wolności, prywatności i spokojnego korzystania z własnej przestrzeni. Z uwagi na jego charakter, przepisy karne przewidują nie tylko kary pozbawienia wolności, ale również możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Dlatego w przypadku zaistnienia takich sytuacji warto zasięgnąć pomocy adwokata, który oceni sprawę i wskaże właściwą drogę ochrony swoich praw.

Jeżeli zastanawiają się Państwo, gdzie zgłosić naruszenie miru domowego i jak domagać się zadośćuczynienia, adwokat od spraw karnych Toruń udzieli informacji.