29 stycznia 2025

Czym jest pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej?

Niniejszy artykuł kompleksowo omawia kwestie związane z władzą rodzicielską, jej ograniczeniem oraz pozbawieniem. Wyjaśniamy, czym jest władza rodzicielska, w jakich sytuacjach sąd może ją ograniczyć lub pozbawić, jak przebiega postępowanie w takich sprawach oraz jakie niesie konsekwencje orzeczenie w tym przedmiocie.

Czym jest władza rodzicielska?

Władza rodzicielska to zbiór praw i obowiązków rodziców względem dziecka, mających na celu zapewnienie mu właściwej opieki, wychowania i rozwoju. W szczególności, władza rodzicielska obejmuje piecze nad dzieckiem, jego majątkiem i obowiązek jego wychowania.

Co do zasady władza rodzicielska przysługuje od chwili narodzin dziecka i trwa do osiągnięcia przez nie pełnoletności (18 lat).

Ograniczenie władzy rodzicielskiej

Ograniczenie władzy rodzicielskiej to częściowe odebranie rodzicom możliwości samodzielnego decydowania o sprawach dziecka. Przyczyny orzeczenia ograniczenia władzy rodzicielskiej mogą być różne. Przykładowo można wymienić sytuacje, gdy zachowanie rodzica stanowi zagrożenie dla dobra dziecka lub też, gdy z uwagi na chorobę rodzica, nie jest on w stanie sprawować opieki nad dzieckiem.

Najczęściej ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców dotyczy pozostawienia prawa do współdecydowania w istotnych sprawach dziecka. Jednocześnie sąd orzekający o ograniczeniu władzy rodzicielskiej może w sposób szczegółowy wskazać rodzaje spraw, do których władza rodzicielska została ograniczona.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej ma charakter prewencyjny i ma na celu ochronę dziecka przed skutkami niewłaściwego wykonywania obowiązków rodzicielskich. Jest to środek, który pozwala zadbać o dobro dziecka, jednocześnie umożliwiając rodzicom pracę nad poprawą sytuacji i odbudowanie kompetencji opiekuńczych.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Pozbawienie władzy rodzicielskiej jest najdalej idącym środkiem ingerencji sądu w relacje rodzica z dzieckiem. Stosuje się je w sytuacjach skrajnych, gdy dobro dziecka jest poważnie zagrożone. Należy jednak pamiętać, że pozbawienie władzy rodzicielskiej nie oznacza wygaśnięcia innych obowiązków rodzica wobec dziecka, w tym obowiązku alimentacyjnego.

Przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej zostały określone w art. 111 KRO, a są nimi: trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, nadużywanie władzy rodzicielskiej lub rażące zaniedbanie obowiązków wobec dziecka.

Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej może złożyć m.in. drugi rodzic, opiekun prawny dziecka, prokurator, a także instytucje takie jak ośrodki pomocy społecznej czy kurator sądowy. Pozbawienie władzy rodzicielskiej lub jej zawieszenie może zostać orzeczone także w wyroku orzekającym rozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa.

Postępowanie w sprawie o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej

Postępowanie w sprawie o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej toczy się przed sądem rejonowym - wydziałem rodzinnym i nieletnich. Postępowanie wszczyna się na wniosek uprawnionego podmiotu. Wniosek powinien zawierać dane stron, opis stanu faktycznego, dowody oraz wniosek o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej.

Sąd, prowadząc postępowanie, bada sytuację dziecka i rodziny, wysłuchuje strony, zbiera dowody i podejmuje decyzję, kierując się przede wszystkim dobrem dziecka.

Obrona przed ograniczeniem lub pozbawieniem władzy rodzicielskiej

Rodzic, wobec którego toczy się postępowanie o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej jest uczestnikiem postępowania, a więc ma prawo przedstawiać twierdzenia i dowody, które wykażą, że wniosek jest niezasadny. Istotnym jest, aby rodzic aktywnie uczestniczył w postępowaniu, w tym brał udział w rozprawach wyznaczanych przez sąd.

Władza rodzicielska a alimenty

Ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej nie zwalnia rodzica z pozostałych obowiązków wobec dziecka, w tym z obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek ten wynika z przepisów prawa i ma na celu zapewnienie dziecku środków utrzymania. Rodzic, nawet pozbawiony władzy rodzicielskiej, jest zobowiązany do łożenia na utrzymanie dziecka, chyba że zostanie zwolniony z tego obowiązku przez sąd.

Przygotowanie do rozprawy

Przygotowanie do rozprawy dotyczącej władzy rodzicielskiej wymaga odpowiedniego planowania. Kluczowe jest zgromadzenie niezbędnych dokumentów, dowodów, które mogą poprzeć stanowisko rodzica w sprawie. Istotne z punktu widzenia przeprowadzanych dowodów są również zeznania świadków.

Nieocenionym wsparciem może się okazać konsultacja się z adwokatem lub radcą prawnym specjalizującym się w prawie rodzinnym, który pomoże przygotować strategię działania i reprezentować rodzica przed sądem.

SKORZYSTAJ Z FORMULARZA KONTAKTOWEGO

BĄDŹMY W STAŁYM KONTAKCIE

    Znajdź nas na mapie

    Bądźmy w stałym kontakcie
    ul. Jęczmienna 22/6 87-100 Toruń NIP: 9561536955 REGON: 871557372

    Kontakt do nas

    Kontakt w nagłych przypadkach

    adw. Włodzimierz Marczuk

    604 366 628

    adwokat@wlodzimierzmarczuk.pl